เมล็ดอะไรเอ่ย

เคยสงสัยมั๊ยว่าลูกไม้ที่มันหมุนๆ มีปีก โยนขึ้นแล้วหมุนตกลงมามันลูกอะไร

พอได้ลองเก็บดูเรื่อยๆ  จึงรู้ว่า “เอ๊ะ.... มันมีหลายแบบนี่นา"

ด้วยความสงสัย คำถามจึงผุดขึ้นมาอีก “ ลูกนี่มันมาจากต้นไหนเนี่ย... ชื่อต้นอะไร....”

พอค้นดูในอินเตอร์เน็ต กลับไม่ได้คำตอบที่ต้องการ หาอยู่นานก็ไม่เจอ

บนเน็ตมีแนะนำหนังสืออยู่เล่มนึง.... น่าจะให้ความกระจ่าง  แต่... “แล้วจะหาซื้อที่ไหนละเนี่ย….

อยู่บ้านนอกซะด้วย... “ แล้วจะทำยังไง  “เอ้า ลองค่อยๆ ดู ค่อยๆ หาต้นจริงๆ ก็ได้ เจอก็ดี ไม่เจอก็ไม่เป็นไร”

เพราะความสงสัย จึงได้รวบรวมมาให้ผู้ที่สนใจได้ดูชม.. ไม่มีวิชาการมากมาย ผมไม่ใช่นักวิชาการ เอาแบบบ้านๆ ละกัน

พอเข้าหน้าร้อน เราจะเจอ เมล็ดต้นไม้ชนิดนึง มีปีกตกอยู่ตามพื้นดิน ท้องไร่ ท้องนา หรือในป่าเขา

ตอนเด็กๆ ป๊า(พ่อ) ชอบเก็บมาให้เราเล่น  ทุกๆ ปี... โยนขี้นแล้วก็หมุนๆๆๆ ตกลงมา สนุกสนาน...

มีปีกใหญ่บ้าง เล็กบ้างสลับกันไป ตอนเด็กๆ ไม่เคยสนใจ เล่นสนุกเป็นพอ

ปัจจุบันเห็น PR ทางโทรทัศน์บริษัทใหญ่ๆ ที่ชอบทำ PR เกี่ยวกับการปลูกป่า ก็ได้นำเมล็ดมีปีก ไปโปรยลงจากเครื่องบินบ้าง ใส่หนังสติ๊กยิงบ้าง.... จุดประสงค์เพื่อการปลูกป่า ให้ป่าได้กลับมีความอุดมสมบูรณ์เหมือนครั้งอดีต

....

มาดูกันว่า ลูกมีปีก.. เมล็ดมีปีกต่างๆ มีชื่อ รูปร่างหน้าตา และรายละเอียดต่างๆ อย่างไรบ้าง ขอนำเสนอแบบบ้านๆ เท่าที่พบ เท่าที่มีโอกาสนะครับ

1.       เมล็ดยางนา

ต้นยางนา

เปลือกต้นยางนา สังเกตดีๆ มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว

ใบยางนา

เปลือกผลเป็นแฉก

5 แฉก

ลายปีกไม่โดดเด่นมากนัก

2.       เมล็ดยางกราด แถวบ้านผมเรียก สะแบง

ต้นยางกราด, สะแบง พบเห็นได้ทั่วไป ตามท้องนา หรือข้างทาง

ใบยางกราด

ลักษณะเปลือกหุ้มเมล็ด

ปีกสีแดงสด

ความยาวโดยประมาณ

บางทีลมก็พัดตกลงมาเป็นพวง

เปลือกหนาร่องใหญ่

3. เมล็ดยางเหียง ต้นคล้ายยางกราด แถวบ้านเรียก "ต้นชาด" กิ่งก้านมีลักษณะโปร่งโล่ง ใบใหญ่

แทงราก

ปีกมีขนาดใหญ่ที่สุดในบรรดาลูกมีปีกทั้งหลาย

ผลลักษณะกลม

ลายปีก เส้นใหญ่เห็นได้ชัด

ป้ายนี้พบที่สวนสัตว์เชียงใหม่

4. เมล็ดต้นพยอม ต้นพยอมพบเห็นได้ทั่วไป ดอกมีกลิ่นหอม ทางภาคอีสาน(ภาคอื่นไม่รู้) นิยมนำเปลือกไปเป็นส่วนผสมของการเคี้ยวหมาก ต้นพยอมบางต้นจึงเปลือกหายเพราะโดนเลาะไปเคี้ยวหมากนั่นเอง

ต้นพยอม ทิ้งใบจนหมดเหลือแต่เมล็ดสุกเต็มต้นรอลมมาพัดพาไป... สวยอีกแบบ

ผลของลม ดาษดื่นเต็มพื้นดิน

โดยรวมเล็กๆ ไม่ใหญ่มาก

ปีกบางๆ มีทั้งปีกใหญ่และปีกเล็ก รวม 5 ปีก

ลวดลายเส้นสายบนปีกสีเหลืองนวล

ลักษณะผล หุ้มเมล็ด

จัดทำเป็นช่อ สวยไปอีกแบบ

ใบพยอมเป็นเอกลักษณ์ ใบด้านล่าง เป็นขนนุ่มเหมือนผ้าสักหลาด นุ่มละมุนจริงๆ

5.       เมล็ดรัง - (ยังไม่มีข้อมูล)

6.       เมล็ดต้นเต็ง ทางบ้านเรียกต้นจิก

ป่าเต็ง มีให้เห็นเป็นแห่งๆ หาไม่ยากแต่ไม่ได้มีทั่วไป

เมล็ดอ่อนบนต้นเต็ง มีสีเขียวอ่อน

ใบต้นเต็ง

ผลติดปีกที่หล่นลงพื้น มีจำนวนปีก 5 ปีกคล้ายพยอม แต่ปีกของเต็งจะออกกว้างๆ ผลใหญ่อวบกว่า

ลักษณะผลต้นเต็ง

7.       เมล็ดต้นตะเคียน ทางบ้านเรียกต้นแคน

ต้นตะเคียน ขนาดยังไม่โตเต็มที่ ใหญ่กว่านี้หาไม่ค่อยได้แล้ว

8.       เมล็ดต้นกระบาก ทางบ้านเรียกต้นบาก

ต้นกระบาก ขนาดยังไม่โตเต็มที่ แถวบ้านเห็นไม่ได้ทั่วไปนัก

ลูกกระบาก ผลมีลักษณะกลมๆ เล็กๆ

ใบกระบาก มีลักษณะ แข็ง สาก กระด้าง

ผลแห้ง

ผลยังมีส่วนเขียว

ปีกเรียว ความเห็นส่วนตัวผมว่าลูกกระบาก เป็นลูกมีปีกที่มีลักษณะสวยงามที่สุด

โปร่งแสง

ปีกเรียวบาง

ยางพลวง แถวบ้านเรียก "ต้นกุง"

ต้นยางพลวง ลักษณะสูงๆ ซุ้มใบไม่แผ่กว้าง หลอมแหลมตามแนวลำต้น มีให้เห็นตามท้องนาทั่วไป

ใบยางพลวงขนาดใหญ่มาก บางใบยาวได้ถึง50-60 เซนติเมตร ดูผิวเผินคล้ายใบต้นสัก ชาวนามักใช้แทนจานชาม ใส่ข้าวใส่กับ เวลาขาดจานชามขณะทำนา

ผลยางพลวงมักมีสะเก็ดยาง ไหลออกมาแห้งเกาะอยู่ตามผล ตามปีก

ปีกแข็งหนา